“Het afstemmen van je irrigatiestrategie op basis van data levert indrukwekkende resultaten op”
Als zeer innovatief bedrijf wil BASF Vegetable Seeds graag onderzoeken hoe automatisering op alle gebieden van zijn activiteiten van nut kan zijn. Sinds 2019 werkt het bedrijf met data gedreven teelt en past het de Plant Empowerment-principes toe in een tomatenkas in een van zijn faciliteiten in ‘s-Gravenzande. Het doel is de belangrijkste inputs in evenwicht te brengen om de gezondheid van de plant te optimaliseren en de productie te maximaliseren. Frans Goud, teelttechnicus bij BASF, legt uit hoe zijn samenwerking met steenwolspecialist Saint-Gobain Cultilene om de irrigatiestrategie te verfijnen, tot verbazingwekkende resultaten heeft geleid.
Bij BASF staan ze erg open voor het idee van autonoom telen en het gebruik van data om resultaten te optimaliseren, aldus Frans Goud. “Mensen zijn subjectief en hebben de neiging beslissingen te nemen op basis van hun onderbuikgevoel. Maar zelfs ervaren telers kunnen een situatie verkeerd interpreteren. Data stellen je in staat objectieve beslissingen te nemen en verminderen de kans op fouten. Bovendien helpen automatische controles om de productie te stabiliseren en geven ze je meer gemoedsrust, terwijl automatisering de hoeveelheid manueel werk vermindert en meer tijd vrijmaakt voor een teler om aan andere dingen te besteden,” zegt hij. “Als we automatisering kunnen gebruiken om het productieproces zo voorspelbaar mogelijk te maken, kunnen we als extra service aan onze klanten al onze zaadrassen leveren met precieze instructies over hoe je het beste uit dat specifieke ras kunt halen. Dat doen we al voor sla, en dat willen we nu ook graag voor tomaten doen.” Daarom is BASF in 2019 begonnen met een tweejarige kasproef om haar belangrijkste tomatenras, Provine, op 500 m2 te telen volgens de principes van Plant Empowerment.
Om een paar technische problemen die in het eerste jaar speelden op te lossen, besloot het team om voor het tweede jaar een nieuw hybride verlichtingssysteem met 65% LED’s en 35% HPS van Hortilux te installeren – en de omschakeling naar hybride verlichting vereiste een andere aanpak van de irrigatiestrategie. “We waren erg tevreden over de substraatproducten die we gebruikten van Cultilene: OptimaXX-matten en RootmaXX-blokken. Om alle data te verzamelen, hebben we tien sensoren geïnstalleerd, wat vrij veel is voor slechts 500 m2, maar dit geeft ons zeer goede gemiddelden van alle waarden,” legt Goud uit. “En naast het leveren van het substraat heeft Cultilene ook veel ondersteuning en advies gegeven over hoe we het beste uit de substraten konden halen door te kijken naar het klimaat als geheel, vooral met het oog op het nieuwe verlichtingssysteem. Het meest in het oog springende advies ging over hoe de substraten worden behandeld aan het begin van het seizoen om de planten een meer generatieve start te geven. Om de kilo’s te maximaliseren, moet je immers vruchten produceren, geen bladeren!”
Remy Maat, Application Manager bij Saint-Gobain Cultilene, hielp Goud om zich in het begin te concentreren op het bereiken van de juiste hoeveelheid intering in de mat. “Hij stelde voor om in de eerste weken van het seizoen de mat voor 30% in te teren om de wortels aan te moedigen het beschikbare water op te zoeken, terwijl ik geneigd zou zijn geweest om het bij 20% te laten. Toch probeerde ik het, en hij had gelijk; deze aanpak resulteerde in een zeer gelijkmatige verspreiding van de wortels over het hele substraat,” herinnert Goud zich. “Wat mij in het bijzonder bevalt aan de producten van Cultilene is dat ze geen lagen lijken te hebben, zoals substraten van sommige andere leveranciers wel hebben, zodat het volledige volume steenwol optimaal wordt benut, van boven naar beneden, het hele seizoen door. Daardoor blijven pH en EC zeer stabiel.”
Toen het tweede seizoen eenmaal op gang was, adviseerde Maat Goud ook over de ideale frequentie en duur van de gietbeurten in combinatie met de belichtingsstrategie. “In het tweede jaar gebruikten we de lampen op 300µmol HPS gedurende 18 uur per dag. In plaats van rond middernacht te beginnen, begonnen we een paar uur later om het aantal uren dat de hommels alleen aan kunstlicht zouden worden blootgesteld zo klein mogelijk te houden. Ongeveer twee uur nadat we de lampen hadden aangezet, begonnen we met interen tot we 9-10% hadden bereikt. Daarna zijn we royaal en vaak water gaan geven om na een uur of drie een drain te krijgen,” legt hij uit. “Maar wat ik ook geleerd heb van Cultilene is om de gietbeurt een uur voor zonsopgang te onderbreken tot een uur na zonsopgang. Aan het begin van de dag gebeurt er iets in het natuurlijke lichtspectrum dat de worteldruk activeert, zodat er een groter risico is wanneer je veel water te geven. Dit kan de plant te vegetatief maken, waardoor de vruchten splijten en de bloemkwaliteit vermindert.”
Het hybride verlichtingssysteem en de op data gebaseerde aanpak betekenden ook dat BASF uiteindelijk met een andere irrigatiestrategie werkte. “Zonder kunstlicht zouden we normaal gesproken twee of drie uur voor zonsondergang stoppen met water geven. Nu konden we de gegevens gebruiken om te zien hoeveel water de plant nodig had, wanneer te stoppen, en of er extra waterbeurten nodig waren om ’s nachts ten minste 10-15% intering te bereiken. Dit is belangrijk om voldoende zuurstof in het substraat te houden,” vervolgt Goud.
Sterke en gezonde wortels
Met alle sensoren kon Goud de waterbehoefte van de planten in de gaten houden en ook anticiperen op de kans op waterstress. “Tegen het einde van het seizoen wordt het moeilijker voor de plant om water naar de kop te transporteren en de wortels hebben het moeilijk om bij te blijven wanneer de verdamping hoog is. Eind vorige zomer bijvoorbeeld waren onze planten ongeveer 16 m hoog met gemiddeld 46 trossen per plant! De data gaven ons een goed inzicht in de omstandigheden en hielpen ons om op tijd voldoende water te blijven geven om de waterstress tot een minimum te beperken,” zegt hij. “Naast het productieve karakter van de planten is een ander teken van hun sterke en gezonde wortels dat we het hele seizoen nauwelijks problemen hadden met meeldauw of witte vlieg.”
Nieuwe proef met kerstomaatjes
BASF streefde er in het tweede jaar van de Provine-proef naar een minimum van 100 kg/m2 te bereiken. “Dat zou een realistisch productieniveau zijn op basis van de handmatige techniek, dus we wilden dit op zijn minst evenaren door de principes van Plant Empowerment te volgen,” zegt Goud. “Tijdens de cyclus realiseerden we dat we goed op weg waren om dat te bereiken, en eind augustus 2021 ontdekten we dat we 121 kg/m2 hadden geproduceerd – dus ruim 20% meer dan verwacht.” Op basis van het succes van dit project en de lessen die daaruit werden getrokken, werkt BASF nu aan de verfijning van zijn aanpak in een soortgelijke proef met kerstomaten, die in oktober 2021 van start ging. “In het geval van kerstomaten gaat het vooral om de smaak – dat is waar de mensen bereid zijn voor te betalen,” verklaart hij. “De smaak wordt bepaald door de Brix-waarde en die vereist een hogere EC, maar werken met een zeer hoge EC kan je jaarlijkse productie met wel 6 kg/m2 verlagen. We willen dus graag zien hoe we door ons te concentreren op de data het productieniveau tot het uiterste kunnen drijven en tegelijk de gewenste smaak kunnen bereiken.”
Optimaal partnerschap
Naast de irrigatie-gerelateerde ondersteuning van Cultilene en de samenwerking met Hortilux aan het verlichtingssysteem, heeft Goud ook regelmatig contact met andere partners op het gebied van Plant Empowerment Implementation – namelijk Hoogendoorn Growth Management voor kasklimaatbeheersing, Koppert Biological Systems voor voeding, bestuiving en plaagbestrijding, het dataplatform LetsGrow en Ludvig Svensson voor de schermstrategie. Hij beschrijft het als een optimaal partnerschap: “Wij wisselen meningen uit, doen suggesties, bespreken ideeën en dagen elkaars standpunten uit op basis van een sfeer van vertrouwen en respect voor elkaars specifieke vakgebied. Uiteindelijk streven we allemaal hetzelfde doel na – de grenzen verleggen zonder uit het oog te verliezen wat het beste is voor de plant. En we zijn het er allemaal over eens dat fouten maken oké is, zolang we er maar iets nuttigs van leren.”
Voor de volle 100%
“Wat ik het voorbije seizoen vooral heb geleerd, is dat je door je irrigatiestrategie af te stemmen op de temperatuur en de verdampingsgegevens, kunt vermijden dat je onnodig te veel water geeft. Behalve een verbetering van de productie heeft dit ook tal van efficiencyvoordelen, zoals een vermindering van je waterverbruik, energieverbruik en verspilling van meststoffen”, aldus Goud. “Mensen staan vaak sceptisch tegenover nieuwe ideeën en zijn soms bang om risico’s te nemen bij een commerciële operatie. Ik hoor regelmatig dat telers 90% doen van wat in het Plant Empowerment boek wordt voorgesteld – maar het is vaak die laatste 10% die het verschil zal maken. In onze kleinschalige proeven heb ik de vrijheid gehad om dingen uit te proberen in een levensechte opstelling en ik ben onder de indruk van de resultaten. Ik hoop dat dit andere telers het vertrouwen zal geven om voor de volle 100% te gaan, zelfs als dat tegen hun eigen instincten ingaat,” besluit hij.
